آمار و ارقام رو به رشد صنایع معدنی ایران از یک سو و نرخ رشد مثبت انتشار گاز کربن دی‌اکسید خلاف پیمان کیوتو از سوی دیگر بهانه‌ای شد که به انتشار این گاز آلاینده و وضعیت آن در ایران و جهان نگاهی دوباره بیاندازیم و سهم منابع آلاینده در کشور را مرور کنیم. گزارش پیش‌رو شرحی بر اهمیت توجه به گاز CO2 و روند انتشار آن در صنایع کشور است.
صنایع معدنی در کنار چالش تخریب‌های زیست‌محیطی و آلودگی‌ها، با بالاترین سهم مصرف انرژی نیز مواجه هستند. از این‌رو بیش از پیش به حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر روی آورده‌اند تا در کنار دستیابی به عهدنامه پاریس در مورد گرمایش زمین بتوانند عمده این چالش‌ها را رفع کنند. حال ایران نیز به‌عنوان کشوری معدنی و دارای پتانسیل‌های عالی در حوزه انرژی‌های پاک باید رویکردهای اساسی در این زمینه اتخاذ کند. گزارش پیش‌رو شرحی بر وضعیت پتانسیل ایران برای انرژی‌های تجدیدپذیر و چگونگی توجه صنایع معدنی کشور به این حوزه است.
با گسترش جوامع نیاز بیشتری به منابع معدنی چه به صورت مواد خام و چه انرژی احساس میشود. بدیهی است که برای تامین نیاز جوامع باید به سراغ استخراج مواد معدنی رفت اما باید در نظر داشت که بهره برداری صحیح از ذخایر معدنی نیازمند برنامه ریزی دقیق است. پیچیده وپرریسک بودن مراحل مختلف معدنکاری(اکتشاف، استخراج، بهرهبرداری و فرآوری) سبب میشود که شرکت های معدنی با چالش ها و عدم قطعیت های زیادی روبرو شوند. با ورود فناوری های دیجیتال به عرصه صنعت و معدن این امکان فراهم میشود که بسیاری از فعالیتها از راه آگاهانه، سودآور، کارآمدترو امنتر صورت گیرد. از جمله این فناوریها میتوان به پهپادها اشاره کرد. پهپادها امکان نقشه برداری با کیفیت بالا، پایش پایداری و ایمنی معادن، کنترل فعالیت ها، حفظ محدوده و رعایت قوانین محیطزیستی را مهیا میسازد. این پرنده های بدون سرنشین موجب بالابردن ایمنی، افزایش بازده و کاهش اتلاف هزینه و زمان میشوند.
استخراج یک یا چند فلز معدنی ناگریز منجر به رها شدن عناصر سنگین با غلظت‌های بسیار کم در محیط‌زیست میشود. افزایش غلظت این عناصر به بالای حد استاندارد منجر به خطر افتادن سلامت انسان و دیگر موجودات زنده میشود. حال «گیاه پالایی[1]» یکی از روشهای جذب این عناصر سنگین از اکوسیستم و کاهش خطرهای ناشی از پراکندگی آن‌هاست. در این مقاله مروری خواهیم داشت بر نمونه‌های گیاه پالایی در ایران.
امروزه بکارگیری فناوریهای زیستسازگار در بازسازی معادن که یکی از مهمترین مراحل اجرایی معدنکاری پایدار محسوب میشود، از سوی محققان و مجریان طرحهای معدنی پیشنهاد میشود. اجرای این فناوریهای نوظهور در معادن، نیاز به شناخت اصول و نحوه اجرای آنها دارد. یکی از روشهای پرکاربرد در این خصوص، فناوری گیاهپالایی است که در سالهای اخیر بسیار مورد توجه کارشناسان بوده است. در این نوشتار، سعی بر آن است که روشهای گیاهپالایی معرفی شوند. همچنین برخی از مهمترین گونههای گیاهی مرتبط با هر روش و مکانیزمهای مختلف گیاهان در مواجهه با آلایندههای معدنی مورد اشاره قرار گرفته است.
هر فرد در یک زندگی استاندارد به 1400 تن مواد معدنی، فلزات و سوخت نیاز دارد که 15 تن آن را فلزات پایه تشکیل می‌دهد. این نیاز جهانی این مطلب را اثبات میکند که صنعت معدن یکی از محرک های مهم در اقتصاد جهانی و یک جایگاه اولیه در زنجیره تامین منابع مورد نياز بسياري از صنايع میباشد. این صنعت نقش مهم و کلیدی در توسعه اقتصادی بسیاری از کشورها دارد و میتواند در افزايش توليد ناخالص ملي و سرانه درآمد يك كشور، خودكفايي صنعتي و ايجاد اشتغال نقش بهسزايي را ایفا کند. از نظر تاریخی این مورد در بسیاری از مناطق توسعه یافته جهان اتفاق افتاده است. اگرچه توسعه مواد معدنی عامل مهمی برای رشد اقتصادی است، اما اگر با برنامه ریزی دقیق و مدون انجام شود، میتواند عامل توسعه دهنده رشد اجتماعی در کشورهای در حال توسعه نیز باشد.
گسترش عملیات معدنکاری تغییر در محیط‌زیست منطقه میزبان و گاها تخریب محیط‌زیست را به‌دنبال دارد. این تغییرات که نابودی گونههای بومی منطقه معدنی را در پی دارند، اگر ترمیم نشده و یا به‌نوعی بهبود پیدا نکنند منجر به اثرات منفی و جبران‌ناپذیری خواهند شد. از این‌رو در عصر حاضر بازسازی معدن و بازگردانی فضای سبز در لیست نخست برنامه یک فعالیت معدنی قرار گرفته است. در مقاله حاضر به مفهوم و رویکردهای بازسازی و اهمیت توجه به گونههای بومی می‌پردازیم.
همان‌طور که در گزارش بخش اول گفته شد، فروپاشی سد باطله شرکت معدنی واله یک فاجعه اجتماعی و محیطزیستی را رقم زد. جامعه جهانی نیز این رخداد را مبدا آغاز بررسی وضعیت سدهای باطله جهان قرار داد و کلیسای انگلیس نیز پیشگام این اقدام بود. تاکنون نتایج ارسالی حاکی از وجود 1700 سد باطله در جهان است که با معیار چگونگی اثر فروپاشی یک سد روی جوامع محلی، اقتصادها و اکوسیستم‌ها میزان خطر آنها مشخص شده است. نکته قابل توجه این است که بیشترین سدها متعلق به غول‌های معدنی جهان است. از این‌رو در مقاله پیش‌رو ارزیابی جزئی‌تر از وضعیت سدها، خطر آنها و اقدامات برای تدوین استانداردها و… بر مبنای گزارش رویترز ارائه شده است.
محصول جانبی استخراج و فرآوری هر تن ماده معدنی، چندین تن باطله است که در سدهای باطله ذخیره میشوند. علاوه بر چالش‌های زیست محیطی حضور سدهای باطله، امروزه خطر نشت و شکست سدهای باطله، جوامع جهانی را نگران کرده است. چالشی که در سال 2019 شرکت معدنی بزرگ واله برزیل را به ورطه تلخی کشاند. کشته شدن حدود 270 نفر در اثر شکست یک سد باطله واله در برزیل جامعه جهانی را واداشت که ارزیابی عمیق‌تری روی سدهای باطله معادن داشته باشند و این خطر را در همه جای دنیا بسنجند. در گزارش نخست مروری خواهیم داشت بر بررسی اولیه سدهای باطله جهان و انواع معماری ساخت آنها.
انرژی مسئله‌ای است که این روزها بیش از گذشته همه حوزه‌ها و به‌ویژه صنعت معدنی را دچار چالش کرده است. افزایش قیمت انرژی و به‌دنبال آن قیمت تمام‌شده کالا و کاهش قدرت رقابت‌پذیری بنگاه‌ها از یک سو، وضع قوانین سخت‌گیرانه محیطزیستی و توسعه پایدار از سوی دیگرجهت حرکت معدنکاران را به‌سوی استفاده از فناوریهای نوین و منابع انرژی سبز معطوف کرده است. مدیریت انرژی در راستای بهره‌وری انرژی نیز بستری است که صنعت معدنی بتواند به صرفه‌جویی انرژی دست یابد و در حوزه انرژی موفق‌تر عمل کند. در این مقاله مروری خواهیم داشت بر وضعیت انرژی در صنایع معدنی داخلی و خارجی.
شركت «پایش معدن هوشمند پاسارگاد» در راستای پایش و کنترل هوشمند فعالیت‌های مختلف معدنکاری با هدف افزایش ایمنی، کاهش هزینه‌های عملیاتی و مصرف انرژی، افزایش تولید و بهره‌وری، انتقال تكنولوژي و دانش فني روز دنيا به معادن كشور عزيزمان ایران و با هدف جهانی کردن استانداردهای معدنکاری کشور، وارد اين عرصه شده است.
