گسترش عملیات معدنکاری تغییر در محیط‌زیست منطقه میزبان و گاها تخریب محیط‌زیست را به‌دنبال دارد. این تغییرات که نابودی گونه‌های بومی منطقه معدنی را در پی دارند، اگر ترمیم نشده و یا به‌نوعی بهبود پیدا نکنند منجر به اثرات منفی و جبران‌ناپذیری خواهند شد. از این‌رو در عصر حاضر بازسازی معدن و بازگردانی فضای سبز در لیست نخست برنامه یک فعالیت معدنی قرار گرفته است. در مقاله حاضر به مفهوم و رویکردهای بازسازی و اهمیت توجه به گونه‌های بومی می‌پردازیم.
۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۹
ادامه مطلب
همان‌طور که در گزارش بخش اول گفته شد، فروپاشی سد باطله شرکت معدنی واله یک فاجعه اجتماعی و محیط‌زیستی را رقم زد. جامعه جهانی نیز این رخداد را مبدا آغاز بررسی وضعیت سدهای باطله جهان قرار داد و کلیسای انگلیس نیز پیشگام این اقدام بود. تاکنون نتایج ارسالی حاکی از وجود ۱۷۰۰ سد باطله در جهان است که با معیار چگونگی اثر فروپاشی یک سد روی جوامع محلی، اقتصادها و اکوسیستم‌ها میزان خطر آن‌ها مشخص شده است. نکته قابل توجه این است که بیشترین سدها متعلق به غول‌های معدنی جهان است. از این‌رو در مقاله پیش‌رو ارزیابی جزئی‌تر از وضعیت سدها، خطر آن‌ها و اقدامات برای تدوین استانداردها و… بر مبنای گزارش رویترز ارائه شده است.
۱۱ اردیبهشت ۱۳۹۹
ادامه مطلب
محصول جانبی استخراج و فرآوری هر تن ماده معدنی، چندین تن باطله است که در سدهای باطله ذخیره می‌شوند. علاوه بر چالش‌های زیست محیطی حضور سدهای باطله، امروزه خطر نشت و شکست سدهای باطله، جوامع جهانی را نگران کرده است. چالشی که در سال ۲۰۱۹ شرکت معدنی بزرگ واله برزیل را به ورطه تلخی کشاند. کشته شدن حدود ۲۷۰ نفر در اثر شکست یک سد باطله واله در برزیل جامعه جهانی را واداشت که ارزیابی عمیق‌تری روی سدهای باطله معادن داشته باشند و این خطر را در همه جای دنیا بسنجند. در گزارش نخست مروری خواهیم داشت بر بررسی اولیه سدهای باطله جهان و انواع معماری ساخت آن‌ها.
۳ اردیبهشت ۱۳۹۹
ادامه مطلب
انرژی مسئله‌ای است که این روزها بیش از گذشته همه حوزه‌ها و به‌ویژه صنعت معدنی را دچار چالش کرده است. افزایش قیمت انرژی و به‌دنبال آن قیمت تمام‌شده کالا و کاهش قدرت رقابت‌پذیری بنگاه‌ها از یک سو، وضع قوانین سخت‌گیرانه محیط‌زیستی و توسعه پایدار از سوی دیگرجهت حرکت معدنکاران را به‌سوی استفاده از فناوری‌های نوین و منابع انرژی سبز معطوف کرده است. مدیریت انرژی در راستای بهره‌وری انرژی نیز بستری است که صنعت معدنی بتواند به صرفه‌جویی انرژی دست یابد و در حوزه انرژی موفق‌تر عمل کند. در این مقاله مروری خواهیم داشت بر وضعیت انرژی در صنایع معدنی داخلی و خارجی.
۲۴ فروردین ۱۳۹۹
ادامه مطلب
استارت‌آپ که واژهای با عمر قابل توجه در حوزه فناوری و کامپیوتر است، در چند سال اخیر در فضای کسب‌وکارهای معدنی راه یافته و به‌نوعی تداعی‌کننده سرعت، خلاقیت و افزایش بهره‌وری است. در این بین، کسب‌وکارها حوزه معدنی به‌عنوان یکی از کلیدی‌ترین حوزه‌ها در زنجیره ارزش بیش از پیش به حضور استارت‌آپ‌ها نیازمند هستند. چرا که معدنکاری سنتی در جهان برای تطبیق با تغییرات سریع عرصه‌های فناوری، اقتصادی، اجتماعی و… در کنار چالش‌های جدید باید از ابزارهای یاری‌کننده‌ای برای افزایش توان رشد خود استفاده کند. از این‌رو توجه به استارت‌آپ‌های معدنی و نقش‌های متعدد آن‌ها در تمامی بخش‌های صنعت معدن بسیار مورد توجه است. در این نوشتار مروری خواهیم داشت بر چگونگی حضور استارت‌آپ‌های معدنی در صنعت معدن.
۱۹ فروردین ۱۳۹۹
ادامه مطلب
زباله‌های الکترونیکی از دو دیدگاه حائز اهمیت هستند: آن‌ها هم شامل مواد سمی نظیر سرب بوده و هم دارای مواد ارزشمند همانند طلا و نقره هستند. با توجه به اینکه تخمین زده شده که ۵۰۰ میلیون تلفن همراه بدون استفاده در خانه‌ها وجود دارد و سالانه میلیون‌ها تجهیز الکترونیکی به پایان عمر مفید خود نزدیک می‌شوند؛ توجه به بازیافت این زباله‌ها و جلوگیری از تبدیل شدن جهان به یک سطل زباله بزرگ الکترونیکی بسیار اهمیت دارد. این مسئله در ایران که میانگین زمان تعویض تلفن همراه آن سه ماه کمتر از سایر کشورهاست (۱۵ ماه)، بسیار مهم‌تر است.
۱۰ فروردین ۱۳۹۹
ادامه مطلب
آشنایی با نیازهای حوزه معدن و صنایع معدنی و ایجاد ارتباط بین شرکت‌های دانش‌بنیان و صنایع کلان معدنی بیش از پیش در ایران به‌عنوان کشوری معدنی احساس می‌شود. در هفته گذشته مؤسسه پژوهشی و آموزشی مشترک دانشگاه تهران و ایمیدرو (یونیدرو) جشنواره اینوماین را با هدف شناسایی و رصد نیازهای حوزه معدن و صنایع معدنی در راستای کاهش و رفع نیازهای این صنایع توسط متخصصان امر و صنعتگران به مدت سه روز در محل صندوق نوآوری و شکوفایی کشور برگزار کرد. در این جشنواره نیازمندی‌های حوزه ساخت شرکت‌های معدنی و فلزی سهم بالایی از خود نشان دادند و بر حضور کمر‌نگ فناوری‌های هوشمندسازی معادن، ریسک‌های مهم صنایع معدنی و… سایه انداختند.
۱۳ بهمن ۱۳۹۸
ادامه مطلب
آیا وفور منابع معدنی در یک کشور باعث عقب‌ماندگی اقتصادی آن کشور می‌شود یا رشد اقتصادی را برای آن همراه دارد؟ سئوالی که پاسخ آن محل بحث و مطالعات فراوان قرار گرفته است. البته غالب این مطالعات بیش از هر چیز بر سنجش شاخص‌های اقتصادی تمرکز کرده‌اند و شاخص‌های اجتماعی را نادیده گرفته‌اند. بنابراین دقیقا نمی‌دانیم کشورهایی با منابع معدنی غنی در شاخص‌هایی مثل دسترسی به غذا، امید به زندگی، سلامت، آموزش، دسترسی به آب بهداشتی و… چه پیشرفت‌هایی داشته‌اند یا اساسا به پیشرفتی در این زمینه‌ها رسیده‌اند یا خیر؟ در مقاله پیشِ رو که ترجمه مقاله‌ای است از شورای جهانی معدنکاری با عنوان «پیشرفت اجتماعی در کشورهای متکی به معدن»، تلاش کرده‌ایم پاسخی برای سئوال ابتدای این مقاله پیدا کنیم. محققان این پژوهش تلاش کرده‌اند مجموعه قابل توجهی از شاخص‌های اقتصادی- اجتماعی را در کشورهایی با اقتصاد معدنی در طول ۲۰ سال گذشته مورد بررسی قرار دهند. این چارچوبِ زمانی شامل دو دهه است که به شروع پروژه اهداف توسعه پایدار سازمان ملل (SDGs) ختم می‌شود. SDGs در سال ۲۰۱۵ آغاز شد و شامل مجموعه‌ای از ۱۷ هدف جهانی بلندپروازانه است. بر این اساس یک فراخوان عملی بین‌المللی برای کشورهای عضو سازمان ملل صادر شد تا به فقر پایان دهند، از سیاره زمین حفاظت کنند و صلح و شادکامی را تا سال ۲۰۳۰ در جهان حاکم کنند.
۲ بهمن ۱۳۹۸
ادامه مطلب
مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی (CSR) از مفاهیم وارداتی است که کاربرد بسیار گسترده‌ای در ادبیات سیاست‌مداران، فعالان اقتصادی، کنشگران اجتماعی و حتی سلبریتی‌های دنیای مجازی پیدا کرده است. CSR به این موضوع اشاره دارد که کسب‌وکارها ملاحظات زیست‌محیطی و اجتماعی را در سیاست‌گذاری‌ها و اقدامات خود دخیل کنند. اما این مفهوم مانند تمامی مفاهیم وارداتی دیگر با بدفهمی‌هایی مواجه است. حدود دو‌سال پیش در پروژه مسئولیت اجتماعی یکی از معادن کشور درگیر بودم که مثالی تمام‌عیار از کج‌فهمی مفهوم CSR و تبعات بعدی آن است. این پروژه شامل مطالعات اسنادی و میدانی، جلسات تسهیل‌گری و راهبری و یک فاز عملیاتی بود. پس از مطالعات اولیه که شامل گردآوری و جمع‌بندی همه اطلاعات اسنادی همچنین مصاحبه با ذی‌نفعان محلی معدن بود، بازدید از سایت معدن و مصاحبه با سایر ذی‌نفعان پیشنهاد شد. نامه‌نگاری‌های لازم را انجام دادیم و تدارکات سفر را چیدیم. شب قبل از سفر درحالی‌که تمام گروه آماده حرکت بود، با تماس‌های پی‌درپی از ورود ما به معدن ممانعت به عمل آمد و اندکی بعد سهامدار اصلی معدن پروژه را متوقف کرد. با این حال، ما اخبار معدن مذکور را رصد می‌کردیم؛ یک هفته بعد از توقف پروژه ما، مدیرعامل این معدن عوض شد و اندکی بعد مستنداتی به بیرون درز کرد که نشان از ردوبدل‌شدن پول‌های کلان بین تعدادی از ذی‌نفعان قدرتمند معدن داشت. به این شکل از حل‌وفصل مناقشات یک کسب‌وکار با ذی‌نفعانش که متاسفانه بسیار شایع است، «مدیریت باج» گفته می‌شود و بسیاری از شرکت‌ها CSR را مترادف با همین مدیریت باج می‌دانند! درواقع آنچه را در این معدن اتفاق افتاد، می‌توان به این شکل خلاصه کرد: یک مدیریت به دنبال حل معضلات معدن به شکل مسئولانه است و می‌خواهد با اجرای یک پروژه، CSR این کار را انجام دهد، اما گروه‌های بانفوذ جلوی این مدیریت را می‌گیرند، پروژه CSR را متوقف و بودجه آن را البته با همان نام CSR بین خود و سایر ذی‌نفعان متنفذ تقسیم می‌کنند. به همین دلیل CSR در بسیاری از شرکت‌ها و سازمان‌ها چیزی بیش از خیریه، مدیریت باج، فعالیت‌های روابط عمومی و در بدترین حالت سبزشویی یا «Greenwash» نیست. بنابراین این روزها بیش از آنکه نیاز داشته باشیم بگوییم مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها، سازمان‌ها و بنگاه‌های اقتصادی ایرانی چه چیزی است؟ باید از این حرف بزنیم که CSR چه چیزی نیست؟ ما نیازمند کمپینی اجتماعی برای نجات واژه «مسئولیت اجتماعی» از شر آفتی به اسم تبلیغات هستیم! خاصه در این موسِم انتخابات! غیر از این باشد، شکست هر نوع فعالیتی در این زمینه قابل پیش‌بینی و ناگزیر است.
۹ دی ۱۳۹۸
ادامه مطلب
