علی سیامکی
منبع: مجله عصر مس- نشریه داخلی شرکت ملی صنایع مس ایران
افت شدید قیمت مواد معدنی، افزایش هزینه‌های استخراج و تولید، چالش‌های اقتصادی و افزایش توجهات به مسایل ایمنی و محیط زیست فشار زیادی به شرکت‌های معدنی وارد کرده‌اند. درنتیجه، اکثر شرکت‌های معدنی در شرایط بسیار سختی قرار گرفته، در تلاش برای نجات خود از بحران‌های مالی بوده و منتظر روند رو به رشد بازار هستند. متاسفانه، ممکن است این روند تا مدت زمان زیادی ادامه یابد. باتوجه به صحبت‌های «فیلیپ هپوود»، مدیر شرکت معدنی Deloitte، روند رو به رشد بازار بزودی اتفاق نخواهد افتاد و ممکن است سال‌ها طول بکشد تا فشارهای کنونی بازار را بتواند جبران کرد.
در زمان بیشترین بازده بازار معدنی، بعضی از سیستم‌های معدنی توسعه داده شدند. رشد ثابت درآمد چشم پوشی بر فرآیندهای ناکارآمد با راندمان پایین را بدنبال داشت. با این حال، امروز اکثر شرکت‌های معدنی بدنبال ارزیابی مجدد عملیات خود به منظور کاهش هزینه‌ها یا یافتن فرصت‌هایی برای افزایش درآمد هستند.
خوشبختانه ظهور تکونولوژی‌های پایگاه داده امکان افزایش بینش عملیاتی را برای فعالیت‌های مختلف فراهم کرده‌اند. استفاده از این تکنولوژی‌ها بازی را عوض کرده و باعث بهبود در بهره‌وری عملیات معدنی از اتوماسیون و برنامه‌ریزی لحظه‌ای تا مدیریت کل عملیات شده است. بکارگیری این تکنولوژی‌ها باعث شده تا شرکت‌های معدنکاری به سمت معادن هوشمندتر پیش بروند. این سیستم‌های دیجیتال شرکت‌های معدنی را قادر ساخته تا:
• تصمیم‌گیری بهتر لحظه به لحظه بر اساس اطلاعات بدست‌آمده
• ایجاد عملیات خودکار و قابل پیش‌بینی
• گذر از عملیات کارگری سنتی به نیروی کاری متخصص
انجام دهند.
تبدیل اطلاعات به عمل
تجهیزات امروز مانند بیل‌های مکانیکی و آسیاها با استفاده از نرم‌افزارها و سیستم‌های تحلیلی بسیار هوشمندتر شده‌اند، بصورتیکه بصورت لحظه‌ای می‌توانند عیب‌یابی کنند. ماشین‌آلات اطلاعاتی مانند وضعیت خود و هشدارهایی متناسب با زمان تعویض قطعات یا تعمیر را می‌دهند. بطور مثال هنگامیکه نیاز به تعویض آستر داخل آسیا باشد، تکنسین‌های خط پیش از آنکه آسیا خراب شود یا تعمیر و نگهداری باعث خوابیدن خط شود، مشکل را بر طرف می‌کنند تا کمترین زمان ممکن برای توقف عملیات اتفاق بیافتد.
در گامی دیگر، اطلاعات تجهیزات با تاریخچه اطلاعات یا اطلاعات بدست آمده از قسمت‌های دیگر ترکیب می‌شوند تا بتوان خرابی‌های ممکن یا تعمیرات پیچیده را پیش بینی کرد.
شرایطی را در نظر بگیرید که یک ماشین معدنی بیش از حد داغ کرده باشد. بنظر مهندس نت مشکل از نیرو و سرعت موتور است. در صورتیکه با مرور اطلاعات ثبت شده توسط سنسور مشخص می‌شود که دستگاه تغییر حرارت باید تعویض شود که ساده‌تر و ارزان‌تر است.
اتخاذ تصمیمات عملیاتی بهتر
امروزه شرکت‌های معدنکاری اطلاعات بدست آمده از تجهیزات (به عنوان مثال، گاز و فشار روغن، حرارت و غیره) و اطلاعات تاریخچه را ترکیب کرده و با تحلیل لحظه‌ای کارکرد عملیاتی، ایمنی و محیط زیستی را بهبود می‌بخشند. بطور مثال، هنگامیکه ماشین‌آلات استخراج ذغال در معادن زیرزمینی، یکپارچگی زیرساختها را مانیتور می‌کنند از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. حفرات موجود در سنگ ممکن است باعث ریزش سقف شده و تولید را برای هفته‌ها متوقف کنند و درنتیجه کاهش تولید قابل توجهی را بدنبال داشته باشند.
استفاده از ماشین‌آلات دارای سنسور، اپراتور را قادر می‌سازد تا اطلاعات تنش‌ها و فشارهای سنگ را مانیتور کرده و با استفاده از عملیات پیشگیرانه همچون کاهش نرخ تولید ماشین یا افزایش فشار هیدرولیک سیستم نگهداری از تخریب سازه و توقف عملیات جلوگیری کند.
«گراهام هانتر»، مدیر شرکت 3D Laser Mapping انگلیس از توانایی سیستم‌های اسکنر لیزری برای مانیتورینگ لحظه به لحظه دیواره‌های معادن می‌گوید. این سیستم اسکنر می‌تواند تمام جابجایی‌های رخ داده در دیوار معدن را با دقت بسیار بالایی اندازه‌گیری کند و جابجایی‌های بیش از حد مورد نظر را هشدار دهد. از طرف دیگر این سیستم با تعیین نواحی نشت آب در دیواره معدن و برداشت ناپیوستگی‌ها، امکان انجام تحلیل‌های دقیق‌تر توسط اپراتور را فراهم می‌کند.
عملیات بهینه ناوگان
با استفاده از تکنولوژی دیجیتال، شرکت‌های معدنی می‌توانند ماشین‌آلات خود را با دقت بالا ردیابی کنند. سنسورها داده‌هایی مانند وزن تراک، چگونگی بارگیری، مصرف سوخت و فشار تایرها را فراهم می‌کنند. با استفاده از این نوع اطلاعات شرکت معدنی متوجه می‌شوند که بطور مثال تنها 85% از ظرفیت تولید آن استفاده می‌شود. این موضوع باعث طی مسافت اضافی توسط تراک، مصرف بیشتر سوخت و زمان اضافی و هزینه‌های اضافی تعمیر و نگهداری را بدنبال دارد. این گزارش‌ها به شرکت معدنی کمک می‌کند تا با تغییر روش خود سعی کند تراک‌ها 100% پر شوند تا کاهش چشم‌گیر هزینه و کاهش زمان مورد نیاز برای تولید تناژ مورد نظر ماده معدنی را بدنبال داشته باشد.
«مکس هونیو» از شرکت Logimine فرانسه، به عنوان یکی از پیشرو ترین شرکت‌های دنیا در بکارگیری تکنولوژی‌های جدید برای مانیتورینگ ناوگان، از افزایش 7 تا 10 درصدی میزان بارگیری‌های معدن و افزایش 30 درصدی تولید در صورت استفاده از سیستم مدیریت ناوگان می‌گوید. بنظر او استفاده از سیستم مدیریت ناوگان در معادن بزرگ مقیاس نه تنها توانسته هزینه‌های تولید را کاهش دهد، بلکه ایمنی کارگاهی را نیز تا حد قابل قبولی افزایش داده است.
